Душан Петровски 04.11.2017

Веќе имаме пишувано за тоа што значи „враќањето на животот и слободата“ коишто на Македонија ѝ ги носи гарнитурата на Заев. Тоа се оние живот и слобода—читај заблуда и репресија—кои на Македонија „ѝ ги подари“ Комунистичката партија на Југославија со Маршалот Тито на нејзино чело. Впрочем оние родените до последната деценија од постоењето на СФРЈ паметат дека партијата на Премиерот Заев е всушност македонскиот огранок на партијата на Маршалот, но со модернизирано, евромарскистичко име.

Тоа партијата која сиве овие години, предвидливо, со напори од петни жили се бори да ги заштити ликовите и делата на злосторничкото комунистичко раководство коешто од 1945 година па навака активно работи кон разнебитувањето на македонскиот дух и идентитет, убедувајќи нѐ дека пред нивното зграпчување на уздите на власта Македонците биле небаре добиток што магловито и безумно вегетира. Затоа, наместо расчистување со злосторничкото комунистичко минато, како што тоа го сторија Источно-германците по падот на Берлинскиот Сид, односно како што тоа им го сторија Сојузниците и Израелците на припадниците на Нацистичкиот режим, во Македонија две и пол децении сме сведоци на увеличување и оправдување на комунистичките злостори—ликвидациите и монтираните судења на македонската буржуазија и интелигенција след ВСВ, репресиите врз македонскиот локал-патриотизам, супресијата на вистинската историја, сузбивањето на економскиот развој, итн.—како „придобивки на македонските национални интереси.“

Оттука, наместо со вистинска лустрација, ние се бавиме со „Сина Птица,“ „Дувло,“ „Паравојска,“ „Бугарска амбасада,“ „Големо уво,“ „Пуч,“ итн. Зашто, според македонските „стручњаци за човекови права“ сето тоа било во ред, оти органите на државната безбедност работеле за „потребите на владите,“ а владите оди импликацијата, се безгрешни. Во секој наврат, проблемот со узурпацијата на државното уредување од страна на службите за државна безбедност на јавноста ѝ се претставува како нешто ново, никогаш дотогаш случено—нешто слично на митот за создавањето на македонската нација од страна на КПЈ.

Но, оние коишто се постари, и коишто љубат да се присетат на далечната 1966 година и случајот со тогашниот прв разузнавач на југословенската федерација, Александар Ранковиќ, знаат дека тоталната контрола на Службата за државна безбедност оди многу подлабоко во историјата на оваа држава. Како и во 1966 година, кога истрагата на Извршниот совет на СРМ констатирала дека Службата своерачно остварила целосна систематска контрола врз општеството—од најниските инстанци во работничките совети, па до редовите на културата и образованието, и конечно врз самата Комунистичка партија и нејзините извршни тела, вклучително и државното раководсвто—како лек за систематските недоследности понудила персонални промени.

Во 1966 година, само дваесетина години по формирањето на нова Југославија, Комисијата на Извршниот совет на Собранието на СРМ за испитување на состојбите во органите на државната безбедност во Републиката забележала дека „сегашната состојба на Секретаријатот и државната безбедност се резултат на нивно долгогодишно оформување.“ Разгледувајќи ги заклучоците до кои што дошла Комисијата ќе насетиме дека она го посведочивме низ „Бомбите на Заев“ не е ништо ново, туку дека е само ехо на изнајдувањата на Комисијата на Извршниот совет, одвоени повеќе од пет децении, за една перманентна состојба во која се наоѓа Министреството за внатрешни работи и нејзиниот орган на управата, државната безбедност, без разлика на номиналниот Уставен поредок на Републиката, дека органите за внатрешни работи, а особено органот на државна безбедност: „претставувале еден централистичко-бирократски систем“, кој „бил изолован, затворен и дезинтегриран“ од претставничките тела на државата, кои не одговараат никому; дека дека се поставувале како „најодговорни ако не и единствено повикани“ да ги заштитуваат „придобивките на самоуправниот и демократски систем;“ дека иследувањата на СДБ „немале за цел да се утврди материјалната вистина, туку по секоја цена да се докаже сомнението;“ дека „извештаите и другите материјали што се внесувани во досиејата на одделни лица, не само што немаат карактер на безбедносен материјал, туку значат регистрација и завлегување во меѓусебните односи;“ дека „некои работи и дејствија на органите на државната безбедност биле нормирани со правилници, решенија или други нормативни акти, во спротивност со Уставот и другите законски прописи;“ дека „системот и методот на Службата за државна безбедност преставувале најфлагрантни повреди на уставноста и законитоста, тотална контрола на општеството, узурпација на уставните и законските права на граѓаните;“ дека „прислушкувањето на телефонскте разговори било широко ползувано“ и дека е „вршено отварање на поштата на граѓаните;“ дека предмет на обработка на Службата за државна безбедност биле „граѓани од редот на општествено-политички, јавни и културни работници, раководители на стопански организации;“ дека Службата назначувала директори во стопанските претпријатија, и ги држела под контрола универзитетските прфесори; дека „државната безбедност се претворила во механизам на политичка и идејна контрола врз општеството (наг. Д.П.);“ дека во Службата постоела култура на солидарност со соработниците и лојалност кон ресорот; како и она најзначајното дека работниците и службениците на ресорот за внатрешни работи не биле раположени за соработка со Комисијата, како и дека поголемиот број од нив не биле „во состојба да го разберат вистинското општествено значење на ликвидирање на постојната состојба (наг. Д.П.).“ (Извадок од претстојната книга со работен наслов „Анатомија на пљачка“, предвидена за објава во есен 2018 година)

 

(Извадок од Извештајот на Комисијата на Извршниот совет на Собранието на СРМ за испитување на состојбите во органите на државната безбедност во Републиката што сугерира за невозможноста за своероачно делување на поединци во Службата, како и за тоа дека истата се надредува себе си како суперструктура врз целокупното општество.)

Во тој исти дух на наводното решавање на систематските проблеми доаѓа веста, објавена во порталот „Сведок“ дека:

Поранешниот министер за внатрешни работи и началник во УБК Силјан Аврамоски бил именуван од страна на Владата да ја раководи работната група која треба да ги спроведе реформите над безбедносните служби.

Во оваа прилика нема многу да се задржуваме на ликот и делото на Силјан Аврамовски, оти таа тематика е доволно разработена во текстовите на Јордан Петровски. Тука само ќе се задржиме на еден сегмент од обајвата во „Сведок,“ оној што сугерира дека Аврамовски е американски човек:

Силјан Аврамоски кој за цело време беше на високи позиции во УБК, вклучувајќи и заменик директор, беше официјален офицер на ЦИА за што беше и јавно одликуван.

Она што треба да ѝ е јасно на македонската јавност е дека, и покрај јавното денунцирање на Западот воопшто, и САД специфично од страна на Титовиот режим, след разидувањето на Тито и Сталин во 1948 година, Југославија, од година вжгодина сѐ повеќе станувала американски сојузник. Во такви услови, САД влегувале во меѓудржавните односи со СФРЈ, а подоцна со Р Македонија со став на добра вера—односно САД не воделе политика на режимска промена во Југославија. Истата политика останува непроменета и по распадот на Југославија.

Што значи тоа? Тоа значи дека САД својата политика кон СФРЈ, а подоцна РМ, ја заснова на информациите коишто ги добива од официјалните државни канали—а не од сопствени разузнавачки мрежи коишто ЦИА своерачно ги гради. Конкретно, не е случајот дека Силјан Аврамовски бил американски кадар вметнат во македонскте државни органи, туку тој како македонски кадар бил назначен од македонската страна како нивни застапник во билатералните односи со САД по прашања на државната безбедност. Сосема спротивно на сугестијата дека Аврамовски е човек на ЦИА, е фактот дека тој е син на поранешен управник на Петата управа на СДБ—онаа одговорната за спроведување на оперативната мерка „Полог“, колоквијално позната како пресретнување на телефонските разговори и други облици на комуникација. Фамилијарната врска во случајот на Аврамовски е правило, а не исклучок во персоналните пракси на Службата.

Читајќи ги детално досиејата на УДБа кои се достапни во јавноста, лесно може да се забележи дека македонската служба за државна безбеност на сличен начин соработува и со нејзините еднакви од соседството, што значи дека таа одредува слични офицери за соработка со секоја од нив. Дали тоа значи дека СДБ треба да ја толкуваме како конгломерат на сите држави со кои Македонија одржува пријателски односи? Апсолутно не. Колку и да сака македонскиот режим да ја убедува јавноста на спротивното, реалноста е дека Македонија е суверена држава, и тоа е факт којшто се почитува во меѓународните односи. Прекршувањето на суверенитетот е автоматска причина за војна.

Инаку речено, улогата на Аврамовски во соработката со ЦИА била, односно е, слична на амбасадорска функција. Амбасадорите ги назаначува нивната матична земја, а не државата домаќин. Оттука фактот што Аврамовски бил официјален офицер на Македонија за односите со ЦИА—одликуван или не—не може, и секако—не смее, да се толкува како американски печат за поддршка на манипулативната игра којашто Владата на Заев ја игра со неговото најново назначување.

Македонија е суверена држава, и како таква, таа е одговорна за внатрешно-политичките збиднувања во неа. Ова значи дека самите Македонци се господари на својата судбина. Фактот што тие одбираат да живеат од меѓународните заеми и грантови како белосветски просјаци, е загрижувачки и проблематичен фактор во мачниот развој на нашата држава, но е факт којшто може да се промени во оној миг кога Македонците ќе одберат да престанат да веруваат на голите лаги на режимот. САД—и покрај својата децениска финанскиска дарежливост кон нашата татковина—како и секоја друга пријателски настроена држава, нуди необврзувачки совети кон своите сојузници но не се меша во нивната директна имплементација. Оттука, назначувањето на Силјан Аварамовски за раководител на работната група која треба да ги спроведе реформите над безбедносните служби е само дел од летот во место којшто го диригира органот на управата на Републиката, партиската полиција на КПМ.

Враќањето на СКМ-ПДП на власт, и покрај нивната подновена евромакрсистичка фасада не го менува фактот дека филмот што ѝ го пуштаат на македонската јавност е веќе виден. Разликата помеѓу денешницата и 1945, односно 1992 година е сѐсветстака мрежа, колоквијанло позната како интернет. Таа е границата којашто идеолошката полиција, колку и да се обидува, не може и никогаш нема да може да ја стави под своја контрола, со што ефективно ја губи можноста да ја менува историјата. Па така, единственото постигнување на нивната погрешно насочена и преувеличена драматизација на недоследностите на режимот на Груевски е во тоа што на денешната јавност ѝ дава увид во начинот на кој првобитната Комунистичка тајфа го преувеличувала своето делување во Втората светска војна како и нејзината улога во градењето на македонската нација. Губејќи ја способноста да ја манипулира историјата, србокомунистичкиот режим што владее со Вардарска Македонија полека но сигурно ја губи способноста да ја контролира сегашноста. Тоа е сигурен предвесник дека во догледната иднина во Македонија конечно може да завладее слободата.